شیمی تجزیه

شیمی تجزیه به عنوان یک بخش کاربردی در علوم مختلف است هدف از این وبلاگ ارائه روشهای تجزیه ای پرکاربرد است. https://www.instagram.com/_u/ShimiGeram

شیمی تجزیه

شیمی تجزیه به عنوان یک بخش کاربردی در علوم مختلف است هدف از این وبلاگ ارائه روشهای تجزیه ای پرکاربرد است. https://www.instagram.com/_u/ShimiGeram

پاسخ به سوال رسیده

پاسخ به سوال رسیده

1) علل دنباله دار شدن یک پیک در کروماتوگرام چیه؟ 

علت های دنباله دار شدن داستان طویل و درازی دارد اگر موردی به این مشکل خوردید با ذکر جزئیات کار برام بفرستید تا در اسرع وقت نسخه رفع مشکل رو براتون تهیه کنم. اما به طور کلی وجود دنباله یا tailing و حتی Fronting در پیک های کروماتوگرافی باعث بهم خوردن تقارن پیک و عدم هماهنگی در انتگرال گیری موثر سیستم و در نتیجه خطای موثر مثبت یا منفی از نوع خطاهای سیستماتیک دستگاهی می شود. کلیت قضیه مربوط می شود به اینکه پروفایل غلظتی در ستون به اندازه کافی تجمیع نمیشود این کشیدگی در پروفایل در ابتدا یا انتهای پیک باعث ایجاد کشیدگی در اول یا آخر یا هردو می شود. اولین عامل ظرفیت نمونه گذاری ستون است اگر همه چیز عالی باشد. برای فهم این قضیه مقدار تزریق را یکدهم کنید آیا بازم کشیدگی وجود دارد آیا مقدار آن کم شده است؟ اگر اولی مثبت است یعنی باید علت چیزی غیر از غلظت آنالیت تان باشد در ضمن من دتکتور شما را UV-VIS در نظر گرفته ام بعد از آن کثیف بودن گاردتان را بررسی کنید اگر گارد خیلی کثیف باشد باید در همه پیک ها این کشیدگی اتفاق بیوفتد سوم سراغ شویش و فاز متحرک تان بروید آیا شویش شما به اندازه کافی قدرتمند است که بتواند تمامی ترکیبات یکسان را یکجا جمع کند. عواملی متعددی روی قدرت شویش تاثیر میگذارند مانند pH قدرت یونی میزان حلال آلی و نوع بافر چون هیچ اطلاعاتی به من ندادید نمیتونم اظهار نظر کنم . در اخر ممکن است ستون تان از نوع پایانه نپوشیده باشد که مخصوصا در ترکیبات بازی دچار کشیدگی بیشتر می شود مقدار سیلانول های آزاد در فاز ساکن یکی از متهمان اصلی در این مورد هستند با اضافه کردن مقداری دی یا تری اتیل آمین شاید بتوانید جلو این قضیه را بگیرید اگر عمر ستونتان کم است شاید مقداری بیش از حد یون فلزی در ستونتان گیر افتاده باشد بنابراین با محلول اتیلن دی آمین تترا استیک اسید 0.01 مولار شستشو لازم داشته باشد و حتی ممکن است ستون آسیب دیده باشد بهر حال 
2)آیا هرپیکی که سطح زیر آن بیشتراست نشان دهنده غلظت بیشترنمونه است؟

خیر سطح زیر هر پیک وابسته به پاسخ دتکتور به آنالیت است اگر فرض کنیم دتکتور شما uv-vis باشد قانون بیر- لامبرت میزان جذب گونه در طول موج مورد نظر را نشان می دهد که جذب نیز به ضریب جذب مولی و غلظت وابسته است . هر چه جذب بیشتر باشد میزان پاسخ و سطح زیر پیک بیشتر است اما جذب تنها به غلظت وابسته نیست برای دو ترکیب متفاوت با غلظت یکسانی آنکه ضریب جذب مولی بیشتری دارد جذب بیشتری نیز دارد. به طور خلاصه سطح زیر پیک در یک کروماتوگرام به ضریب پاسخ گونه از دتکتور بستگی دارد نه الزاما غلظت آن. 

یا علی

اصول و مبانی در تشخیص و اندازه گیری مواد شیمیایی و دارویی HPLC

 

  HPLC  اصول و مبانی در تشخیص و اندازه گیری

مواد شیمیایی و دارویی


 تهیه کننده : فرحناز حدیدساز

 

کارشناس ارشد شیمی

مسوول آزمایشگاه شیمی

مقدمه:

GRAPHY

 

CHROMA

 

MIKHAIL TSWETT

 

    برای اولین بار یک گیاه شناس روسی به نام                                  در آغاز قرن بیستم روش  کروماتوگرافی را ابداع و از آن برای تفکیک رنگدانه ها استفاده کرد . او با گذراندن محلول تهیه شده از خلال یک ستون شیشه ای پر شده از کربنات کلسیم و رنگدانه های گیاهان بصورت باند های جداگانه رنگی و البته قابل مشاهده جدا سازی کرد و به همین دلیل روش کروماتوگرافی متشکل از دو کلمه                   به معنی رنگ و                  به معنینوشتن نشان دهنده همین فرآیند بوده است.

 

طبقه بندی روشهای تجزیه:

1- روشهای کلاسیک:

   روش های وزنی و حجمی را که بر مبنای اندازه گیری های وزن و حجم است را روش های کلاسیک می گویند.

2- روش های دستگاهی:

      روشهایی که بر مبنای اندازه گیری یک خاصیت فیزیکی ( مانند جذب و نشر تابش، پراکندگی ، شکست و پراش،  پتانسیل)به وسیله دستگاه می باشد و آن کمیت فیزیکی به غلظت آنالیت ربط  داده می شود را روش های دستگاهی می گویند.

 

تعریف کروماتوگرافی:

کروماتوگرافی فرآیندی است که طی آن مواد مورد آنالیز تحت پروسه ای در یک سیستم دو یا چند فازی از هم جدا می شوند.

 این مواد بر اساس اختلاف در ویژگی هایی مانند

- جذب سطحی

- توزیع

- حلالیت

- فشار بخار

- اندازه مولکولی

- دانستیه باریونی

دارای سرعت حرکت متفاوت بوده و حین کروماتوگرافی باندهای جداگانه تشکیل داده و با ادامه این روند مواد از هم جدا می شوند.

HPLC

 

High pressure Liquid Chromatographyکراماتوگرافی مایع با فشار بالا

         دستگاهی است که برای تجزیه کمی و کیفی مواد دارویی، شیمیایی، غذایی، صنایع سنگین(پلیمرها)، بیوشیمی (تجزیه پروتیینها و اسیدهای نوکلییک) و ..... بکار می رود. بطور ساده جریانی از یک حلال (بنام فاز متحرک) از درون یک ستون پر شده (بنام فاز ساکن) عبور می کند و نمونه مورد آزمایش از قسمت بالای دستگاه، تزریق شده و وارد ستون می شود.

اجزا نمونه بر اساس ماهیت شیمیایی ، با فاصله زمانی متفاوتی از ستون عبور کرده سپس بوسیله دتکتور شناسایی می شوند و نتایج به صورت پیک هایی به ثبت می رسند.

به طور معمول، جداسازی ها و تجزیه هایی که با دیگر روشهای کروماتوگرافی سخت یا غیر ممکن است، با این روش به سادگی انجام می شود.

 

HPLC

 

:HPLCاجزای اصلی دستگاه 

یک دستگاه           شامل مخزن  حلال (فاز متحرک)، قسمت گاز زدایی، پمپ فشار بالا، قسمت تزریق، ستون حاوی فاز ساکن با کارایی بالا و آشکار  ساز(دتکتور) می باشد.

 

فاز حامل یا متحرک:

HPLC

 

فاز متحرک در            می تواند آب، حلال های آلی یا بافر ها به صورت تنها یا مخلوط با یکدیگر باشد. تمام قسمت های سامانه که در تماس با فاز متحرک هستند، باید از جنس مواد مقاوم به حلال های مورد استفاده باشند.

هنگام تهیه فاز متحرک رعایت نکات زیر ضروری است:

1- ویژگی های فاز متحرک توسط فارماکوپه تعریف میشود.

HPLC

 

2- کلیه اجزای فاز متحرک باید دارای خلوص متناسب یا گرید           باشد.

3- آب مورد استفاده باید دارای شرایط آب خالص باشد.

4- فاز حامل به اندازه مصرف همان روز تهیه کنید و از ظروف کاملا تمیز استفاده کنید.

5- فاز متحرک را قبل از مصرف گاز زدایی نمایید.

 

پمپ ها :

پمپ مورد استفاده در پمپ ویژه ای است که قابلیت رسیدن به فشارهای خیلی بالا به منظور پمپاژ کردن فاز متحرک به درون فاز ساکن (ستون)،با یک سرعت جریان معمول که بین 1تا 2میلی لیتر در دقیقه می باشد را داراست.هم چنین جریان باید عاری از هر گونه نوسان باشد به طوریکه سرعت جریان کاملا ثابت باقی بماند.

شیر های تنظیم فقط اجازه جریان یک طرفه را به مایع میدهند.نتیجه یک جریان بدون نوسان می باشدو به دو شکل قابل اجراست:

1- برنامه شویش ایزوکراتیک : تنها از یک فاز متحرک برای عمل جداسازی استفاده می شود.

2- برنامه شویش گرادینت: ترکیب فاز متحرک به تدریج در حین عملیات تغییر می یابد.

 

 

انواع ستون ها:

   در کرو ماتو گرافی مایع چهارروش داریم که براساس نوع ستون بکار رفته طبقه بندی می شوند.

انواع روشهای کروماتوگرافی مایع عبارتند از:

(Partition)

(Adsorption)

(Ion- Exchange)

(size- exclusion)

 

1- پخشی

2- جذب سطحی

3- تعویض یونی

4 طرد اندازه

کروماتوگرافی مایع پخشی که معمولترین آنهاست بیشتر به عنوان فاز نرمال فاز معکوس طبقه بندی می شود.

 

 

 

 

)Normal Phase(

 

ستون های فاز نرمال                                    :

)- CHOH – CH2OH(

 

(- CN)

 

(NH2)

 

در این روش فاز متحرک غیر قطبی و فاز ساکن قطبی می باشد.

فاز پیوندی در این نوع ستونها دارای عواملی از قبیل،  سیانو        ، یک گروه  آمینی           ، یا یک گروه دی ال                   می باشند و ستون ها بر اساس گروه های عاملی نام گذاری می شوند.

فاز های متحرک مورد استفاده برای ستون های فاز نرمال عبارتند از: هگزان، سیکلو هگزان، تتراکلرید کربن، کلروفرم، بنزن و تولوین.

 

 


C8

 

C18

 

در روش فاز معکوس از یک فاز متحرک قطبی و فاز ساکن غیر قطبی استفاده می شود.

نام ستون اغلب با تعداد کربن مشخص می شود به عنوان مثال      و       .

فاز های متحرک مورد استفاده شامل:

آب، متانول، استونیتریل و محلولهای بافر می باشند.

 

 

 


در این نوع ستونها از ذرات سیلیکای خیلی قطبی استفاده می شود و از فاز نرمال بعنوان فاز متحرک استفاده می شود.

 

 (Ion- Exchange&size- exclusion)

 

ستونهای تعویض یونی و طرد اندازه                                                                       :

فاز ساکن ذرات رزینی جامدی هستند که در سطوح آنها مکانهای پیوندی یونی مثبت یا منفی وجود دارد که یونها با فاز متحرک تعویض می شوند

 

 

 

 

دتکتورها:

HPLC

 

HPLC

 

دتکتور           برای شناسایی محلولی است که از ستون شسته می شود. این سیگنالهای الکترونیکی متناسب با غلظت اجزا نمونه را صادر می کند.

انواع دتکتور های مورد استفاده در            به قرار زیر می باشد:

UV

 

1- دتکتور جذب

Fluorescence

 

2- دتکتور

Refractive Index

 

3- دتکتور

( Conductivity) Elecrochemical

 

4- دتکتور

Diode Array

 

5- دتکتور

 

HPLC

 

حل مشکلات               :

1- اختلالات فشار

2- نشتی

3- مشکلات مربوط به تزریق

4- مشکلات مربوط به کروماتوگرام

5- مشکلات سیستماتیک

بسیاری از مشکلات را می توان با تعمیر و نگهداری به موقع جلوگیری نمود.

 

 

 

 

چرا پیک ها دنباله دار می شوند؟

1- آلودگی ستون

pH

 

2- وجود یون های فلزی

3- تغییر       فاز متحرک

4- عمر ستون

5- فاز متحرک نامناسب

چرا زمان بازداری افزایش میابد؟

1- وجود هوا در سر پمپ

2- کثیفی در شیر ورودی یا خروجی

3- نشتی

4- کاهش دمای ستون

5- تغییر در فاز متحرک ( تغییر در ماهیت یا سرعت جریان فاز متحرک)

6- تغییر در فاز ساکن

 

اگر لامپ آشکار ساز فرسوده باشد؟

Noise

 

1- ارتفاع پیک ها تغییری نمی کند.

2- خط پایه دارای             می شود.

3- نسبت پیک به نویز کاهش میابد لذا حد تشخیص کاهش میابد.

 

 

 

در صورتی که جداسازی خوبی صورت نگیرد اقدامات ذیل انجام می شود:

pH

 

1- تغییر سرعت جریان فاز متحرک

2- تغییر        فاز متحرک

3- تغییر ترکیب درصد فاز متحرک

4- تغییر نوع حلال های فاز متحرک

5- تغییر طول، اندازه ذره ای، نحوه پر شدن ستون

6- تعویض نوع ستون

7- تعویض دتکتور

 

 

تعیین ناخالصی ها در مواد اولیه و محصولات دارویی:

از دو دیدگاه مورد توجه قرار میگیرد:

1- جنبه شیمی : در مبحث  ناخالصی ها شامل طبقه بندی، شناسایی(تعیین ساختمان) ، گزارش دهی، لیست کردن ناخالصی ها در مشخصات و توضیح روش ناخالصی ها می شود.

2- جنبه بی خطری : در مبحث ناخالصی ها توجه به راه کار و روش بررسی احراز کیفیت و بی خطری ناخالصی یا ناخالصی های موجود در ماده دارویی جدید در غلظت های کم اطلاق می شود

لیزری که آب را منجمد می کند!

این محققان یک نانو ذره‌‌ی کریستالی را در آب معلق نگه‌داشتند، و سپس آن را با نور لیزر فروسرخ روشن کردند. به دنبال آن، این کریستال نوع منحصر به فردی از درخشش را با انرژی بالا تولید کرد که بیشتر از میزان انرژی جذب شده بود. در نتیجه، این درخشش حرارت را به دور از کریستال و آب اطراف آن منتقل کرد.
زیست بوم: این محققان یک نانو ذره‌‌ی کریستالی را در آب معلق نگه‌داشتند، و سپس آن را با نور لیزر فروسرخ روشن کردند. به دنبال آن، این کریستال نوع منحصر به فردی از درخشش را با انرژی بالا تولید کرد که بیشتر از میزان انرژی جذب شده بود. در نتیجه، این درخشش حرارت را به دور از کریستال و آب اطراف آن منتقل کرد.
دانشمندان دانشگاه واشنگتن می‌گویند موفق شده‌اند به کمک لیزر فروسرخ آب را به یخ تبدیل کنند.

به گزارش جام نیوز، از زمانی که لیزر در 50 سال پیش اختراع شد، لیزرها را به عنوان تکنولوژی‌ای می‌شناسیم که حرارت تولید می‌کنند. همین‌طور در فیلم‌ها، سریال‌ها و بازی‌های علمی‌ تخیلی می‌بینیم که از لیزرها به عنوان اسلحه استفاده می‌شود. اما حالا دانشمندان می‌گویند، می‌توانیم از لیزرها برای خنک کردن استفاده کنیم.لیزری که آب را منجمد می کند!

این محققان با استفاده از لیزر فروسرخ توانستند دمای آب را تا 20 درجه‌ی سلسیوس پایین بیاورند که به گفته‌ی آنها دستاورد بزرگی در این زمینه به حساب می‌آید. تصور کنید که در آینده‌ای نه چندان دور، یخچال‌هایمان به لیزرهای خنک‌کننده مجهز شوند یا اینکه ساختمان‌ها لیزرهای بی‌خطری برای کاهش دمای اتاق داشته باشند.

«پیتر پوزاسکی»، نویسنده‌ی ارشد مقاله‌ی این تحقیق می‌گوید، تحقیق آنها در توسعه‌ی لیزری که می‌تواند مایعاتی مثل آب را به یخ تبدیل کند، پیشگام است. دکتر پوزاسکی و تیم‌اش برای لیزر خنک‌کننده کاربردهای بیولوژیکی در نظر داشتند. آنها نشان دادند که لیزر فروسرخ می‌تواند سرم نرمال سالین را منجمد کند.

لیزری که آب را منجمد می کند!

این محققان یک نانو ذره‌‌ی کریستالی را در آب معلق نگه‌داشتند، و سپس آن را با نور لیزر فروسرخ روشن کردند. به دنبال آن، این کریستال نوع منحصر به فردی از درخشش را با انرژی بالا تولید کرد که بیشتر از میزان انرژی جذب شده بود. در نتیجه، این درخشش حرارت را به دور از کریستال و آب اطراف آن منتقل کرد.
 
قبل از این آزمایش موفقیت‌آمیز، واقعا عملی شدن این پروژه مشخص نبود، چون معمولا وقتی که آب در معرض نور قرار گیرد، گرم می‌شود. محققان معتقدند که این دستاورد می‌تواند در صنعت میکروپردازنده، مثل کامپیوترها، تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و غیره مفید واقع شود.

دستگاهی که این محققان برای به ثمر رساندن این دستاورد استفاده کردند، بسیار بزرگ است و برای کار کردن به انرژی زیادی نیاز دارد. انرژی مورد نیاز این دستگاه به حدی زیاد است که استفاده از آن در یخچال‌های خانگی شدنی نیست. البته دکتر پوزاسکی گفته که در تحقیقات آینده تلاش خواهند کرد که بازدهی این پروسه را افزایش دهند.

فرمول محاسبه ی تراز در کنکورها و آزمون ها

فرمول محاسبه ی تراز در کنکورها و آزمون ها


شاید برایتان پیش آمده باشد که معنی و مفهوم کلمه ی [ تراز ] چیست ! اصلا چرا تراز مهم است ؟ تراز به چه درد میخورد ! و چرا در کنکور ها و آزمون ها و گاها امتحانات تستی از آن استفاده میشود !

از هر کس هم میپرسی جواب میدهد » هر چه تراز بالاتر بهتر ! ( خیلی ممنون واقعا :|‌ )

کنکور۱۰۰ برای پاسخی کامل برای شما عزیزان داوطلب کنکوری و کسانی که دوست دارید بدانید تراز چیست آماده کرده است با ما همراه باشید .

چرا تراز اهمیت دارد؟

خب، برای اینکه افراد یک آزمون را رتبه‌بندی کنیم، شما چه راهی پیشنهاد می‌کنید؟

خوب، ممکن است بگویید هر کس هر نمره‌ای که صرفا گرفت (که اصطلاحاً آن‌را «نمره خام» می‌نامیم) در رتبه بالاتری قرار بگیرد.

خوب، با این حساب مثلاً شما نمره ۱۷ می‌گیرید و در جایگاه اول قرار می‌گیرید اما فردای همان روز یک آزمون دیگر گرفته می‌شود و شما در آن آزمون هم ۱۷ می‌گیرید اما این بار در جایگاه آخر قرار می‌گیرید. چرا؟ چون دیروز سؤالات آسان بوده و امروز سؤالات سخت.

متوجه می‌شوید مشکل چیست؟ نمره ۱۷ شما یک بار ارزش بالاترین را داشت و یک بار ارزش پایین‌ترین! یعنی بحث این است که مثلاً ممکن است من در کنکور امسال نمره‌ام ایکس بشود و نفر اول کنکور بشوم. بعد کنکوری‌های سال‌های قبل بگویند چون آزمون آسان بوده ایشان نمره بالا گرفته و از این جور حرف‌ها…
یا مثلاً ممکن است شما ریاضی که درس با ضریب بالا است را خوب بزنید و نمره خوبی بگیرید اما در درس ادبیات هیچ دانشی نداشته باشید!

یک مشکل دیگر که تراز حل می‌کند این است: فرض کنید بخواهیم بر اساس «نمره خام» رتبه‌بندی کنیم. فرض کنید یک نفر در یک کلاس ۱۸ گرفته. آیا می‌شود گفت او نفر اول می‌شود؟ خیر! شاید آزمون آنقدر ساده بوده که همه افراد کلاس ۱۹ و ۲۰ گرفته‌اند و او آخرین نفر می‌شود! یعنی ۱۸ آن ارزشی که در آزمون‌های دیگر دارد را ندارد!

در بحث «تراز» (یا Balance) ما دنبال «یکسان‌سازی ارزش نمره» و «نرمال‌سازی» (Normalization) هستیم. یعنی ترازی که می‌گیرید همیشه ارزشش همان باشد و اینکه نسبت به «همه سؤالات» سنجیده شوید. در ترازبندی، تک‌تک سؤالات مهم می‌شوند (یعنی هر چه دیگران به آن سؤال، کمتر پاسخ صحیح دهند، ارزشش آن سؤال بالاتر می‌رود) و اینکه سطح بقیه افراد چطور باشد، روی تراز شما مؤثر است.

تراز، معمولاً عددی است بین ۰ تا ۱۰۰۰۰ و ظاهراً گاهی اوقات روی ۱۵۰۰۰ هم تنظیم می‌کنند. (بسته به تعداد شرکت کنندگان)

فرمول به دست آوردن تراز هر درس چیست؟

برای به دست آوردن تراز کلی داوطلب ابتدا باید تراز او در هر درس را به دست آوریم.

تراز کاربر در هر درس طبق فرمول‌های زیر محاسبه می‌شود

فرمول محاسبه تراز آزمون

نمره خام در کنکور و آزمون‌های مشابه چطور محاسبه می‌شود؟

همانطور که می‌بینید برای محاسبه تراز، به «نمره خام» نیاز دارید. نمره خام همان است که شما بارها شنیده‌اید: اگر آزمون نمره منفی داشته باشد، باید تعداد گزینه‌های صحیح را بشماریم و به ازای هر ۳ غلط یکی از تعداد صحیح‌ها کم کنیم. سپس عدد را به تعداد کل سؤالات تقسیم کنیم و نتیجه را در ۱۰۰ ضرب کنیم تا یک عدد درصدی به دست آید. این می‌شود نمره خام شما در آن درس.

مثلاً اگر از ۲۵ سؤال، ۱۰ سؤال را صحیح بزنید و ۳ سؤال را غلط و بقیه را نزنید، نمره خام شما می‌شود:

(۱۰-۱)/۲۵*۱۰۰=۳۶%

شاید فرمول راحت‌تر این باشد:

محاسبه ی تراز کنکور

 

True :‌ تعداد پاسخ‌های صحیح
False : تعداد پاسخ‌های غلط
Total : تعداد کل سؤالات

 

فرمول به دست آوردن تراز کل چیست؟

برای به دست آوردن تراز کل، اینطور که یک جا نوشته شده، باید تراز هر درس را ضرب‌در ضریب آن کنید و با هم جمع کنید. سپس نتیجه را تقسیم بر جمع ضرایب دروس کنید. یعنی:

محاسبه ی تراز کل کنکور

هر چند من در تستا طبق این فرمول عمل کردم اما فکر می‌کنم تراز کل هم باید مانند همان تراز هر درس حساب شود. یعنی باید نمره خام میانگین را برای کل آزمون به دست آوریم. سپس سیگمای تفریق نمره خام همه داوطلبین منهای نمره میانگین و ادامه ماجرا…

این را هنوز مطمئن نیستم. اگر کسی از دوستان می‌داند و مطمئن است لطفاً در بخش نظرات اعلام کند.

 


 

 

نویسنده ی مقاله :‌ حمید رضا نیرومند

http://konkour100.com