تیزآب سلطانی

 (به انگلیسی: Aqua regia)‏ محلولی بسیار خورنده و دودکنندهٔ زرد یا قرمز رنگ است. این محلول از تازه‌مخلوط نیتریک اسید غلیظ و هیدروکلریک اسید غلیظ که معمولاً به نسبت حجمی یک به سه می‌باشند، به دست می‌آید.

این ترکیب می‌تواند فلزات نادری چون طلا و پلاتین را در خود حل کند، هرچند تانتالیوم، ایریدیوم،اسمیوم،تیتانیوم و  فلزات کم‌شمار دیگری توان ایستادگی در برابر آن را دارند.

چرا تیزآب جلد را می سوزاند؟

برخی از تیزابها جلد انسان را می سوزاند زیرا تمایل شدید به جذب آب دارند. در فرایند جذب آب مقدار زیادی نیز گرما تولید می شود و چون سلول زنده محتوی آب است، تیزاب قوی با آن واکنش انجام می دهد و سلول را میکشد آب آنرا جذب و سوختگی شدید بوجود می آورد.

تیزاب کلرئیدریک، تیزاب سولفریک و تیزاب نیتریک هر سه بسیار قوی و خطر ناک هستند. آنها تیزابهای غیر عضوی نامیده می شوند زیرا از مواد غیر زنده ساخته شده اند. بسیاری از تیزابها عضوی و تیزابهای که به طور طبیعی وجود دارند نسبتاً ضعیف هستند. سرکه و آبلیمو از این نوع تیزاب ها به شمار می روند.

افرادی که در صعنت با تیزابهای قوی سر و کار دارند از لباس و عینک محافظ استفاده می کنند. برای مخلوط کردن آب و تیزاب باید تیزاب را به آرامی و کم کم داخل آب ریخت اما هرگز آب را بالای تیزاب نریزید چون باعث انفجار می شود. اگر بطور اتفاقی تیزاب روی پوست شما بریزد، پوست تان را اول با آب و بعد با محلول آمونیاک ضعیف بشوئید.

برای تهیه تیزاب  سلطانی، اسید نیتریک غلیظ و اسید کلریدریک غلیظ را به نسبت های 1 و 3 با هم مخلوط میکنیم و به هم میزنیم. اگر بخواهیم محلول را برای مدتی نگه داریم، بهتر است یک حجم آب به آن اضافه کنیم؛ در غیر این صورت کلر و سایر گازهای نا مطبوع در آن تولید خواهد شد.

خب حالا میخوام بدونم تیزآب در صنعت در چه جاهایی کاربرد داره و به کمک دوستان احتیاج دارم...